🔑 Key Highlights

• Trong giai đoạn lạm phát cao, thu nhập thực tế của nhiều người đang không theo kịp mức chi tiêu.
• Dù sức mua giảm, người tiêu dùng vẫn có xu hướng chi tiêu nhiều hơn bằng cách sử dụng tiết kiệm và tín dụng.
• Việc chi tiêu vượt khả năng trong thời kỳ lạm phát làm gia tăng rủi ro tài chính cá nhân.
• Nếu không điều chỉnh hành vi chi tiêu kịp thời, áp lực tài chính có thể lan rộng và tác động tiêu cực đến nền kinh tế.

1. Rủi ro tài chính cá nhân khi lạm phát gia tăng

Năm 2024, lạm phát tại nhiều quốc gia đã hạ nhiệt so với giai đoạn cao điểm trước đó, tuy nhiên mặt bằng giá cả hàng hóa và dịch vụ thiết yếu vẫn duy trì ở mức cao. Điều này khiến chi phí sinh hoạt tiếp tục tạo áp lực lên ngân sách của các hộ gia đình, đặc biệt là nhóm thu nhập trung bình.

Tại Việt Nam, thu nhập bình quân đầu người tiếp tục tăng, phản ánh sự phục hồi của thị trường lao động và hoạt động kinh tế. Tuy nhiên, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm 2024 vẫn ghi nhận mức tăng quanh ngưỡng mục tiêu của Chính phủ, khiến sức mua thực tế của người tiêu dùng không tăng tương ứng với thu nhập danh nghĩa. Trong bối cảnh đó, việc cân đối giữa thu nhập và chi tiêu trở thành thách thức lớn đối với tài chính cá nhân.

2. Vì sao chi tiêu vẫn duy trì ở mức cao?

Một trong những nguyên nhân chính là tâm lý tiêu dùng cải thiện sau giai đoạn kinh tế khó khăn. Khi thu nhập ổn định hơn và niềm tin vào triển vọng kinh tế được củng cố, người tiêu dùng có xu hướng duy trì hoặc gia tăng chi tiêu cho các nhu cầu sinh hoạt và tiêu dùng cá nhân.

Bên cạnh đó, việc lãi suất tiền gửi dần ổn định trong năm 2024 và 2025 cũng khiến một bộ phận người dân cân nhắc phân bổ lại dòng tiền, thay vì tập trung hoàn toàn vào tiết kiệm. Tuy nhiên, xu hướng này cũng đi kèm với rủi ro nếu chi tiêu vượt quá khả năng tài chính thực tế.

3. Chi tiêu trong lạm phát: rủi ro nằm ở đâu?

Dù lạm phát không còn ở mức cao như những năm trước, áp lực giá cả kéo dài có thể bào mòn tài chính cá nhân nếu chi tiêu thiếu kiểm soát. Trong dài hạn, việc chi tiêu vượt khả năng thu nhập, hoặc phụ thuộc quá nhiều vào các nguồn tài chính dự phòng, có thể làm gia tăng rủi ro tài chính cho mỗi cá nhân và hộ gia đình.

Do đó, xây dựng kế hoạch chi tiêu hợp lý, duy trì quỹ dự phòng và cân nhắc các quyết định tài chính trong bối cảnh lạm phát hiện nay vẫn là yếu tố then chốt để bảo vệ sự ổn định tài chính cá nhân.

Kết luận

Trong bối cảnh lạm phát không còn ở mức cao kỷ lục nhưng vẫn tạo áp lực lên chi phí sinh hoạt, chi tiêu hợp lý và chủ động quản lý tài chính cá nhân là yếu tố then chốt. Việc cân đối giữa chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư phù hợp sẽ giúp mỗi cá nhân giảm thiểu rủi ro tài chính và duy trì sự ổn định trong dài hạn.